چگونه بصورت درست از دیگران تشکر کنیم؟
19 بهمن 1400
ارسال شده توسط حسین زیرراهی
1.77k بازدید
تو چقدر خوبی! خیلی مهربونی! تو واقعا فرشتهای! بهترین دوست دنیا هستی رفیق! آقا دمت گرم، حال دادی واقعا! اینها روش تشکر و سپاسگزاری رایج ما از دیگران است. من اگر از شما خواننده گرامی بپرسم این جملات چه عیب یا ایرادی دارد احتمالا پاسخ شما این است: هیچ. خیلی هم خوب است. البته من هم قبول دارم که حسن جویی در ذات خود کار پسندیده و خوبی است. خیلی بهتر از انتقاد و بدگویی است.
ولی متاسفانه این جملات یک مشکل اساسی دارد. آن هم این است که صفاتی در آنها به کار رفته که گنگ و نامفهوم است. شما اگر از پنجاه نفر بپرسید خوب یعنی چه؟ جوابهای کاملا متفاوتی دریافت خواهید کرد. همینطور دیگر صفات مانند مهربون، فرشته، دوست داشتنی و غیره. البته این موضوع برای صفات منفی که در انتقاد کردن به کار میرود هم صدق می کند. ولی چون موضوع بحث ما نیست فعلا به آن نمیپردازیم.
برداشت انسانها از صفات
برای اینکه کمی موضوع شفاف شود برداشتی که افراد مختلف از برخی از این صفات دارند را در اینجا میآورم. قضاوت با شما:
خوب: کسی که به دیگران کمک (بینهایت نوع کمک مختلف داریم) میکند؛ کسی که مودب است؛ کسی که صادق است؛ کسی که خوش اخلاق است؛ کسی که درستکار است؛ کسی که مهربان است؛ کسی که دیگران را اذیت نمیکند؛ کسی که به دیگران پول کمک میکند؛ کسی که کار شما را راه میاندازد؛ کسی که شما را راهنمایی میکند و غیره …
مهربان: کسی که به دیگران کمک ( باز هم بینهایت نوع کمک داریم) میکند؛ کسی که رعایت دیگران را میکند؛ کسی که از فقرا دستگیری میکند؛ مادربزرگی که برای بچه ها قصه میگوید؛ مردی که خانم مسنی را از خیابان عبور میدهد؛ کسی که مشکل دیگران را حل میکند؛ کسی که قلب لطیفی دارد؛ کسی که از حق خود گذشت میکند؛ کسی که غم دیگران را میخورد؛ کسی که در سوگ دیگران اشک میریزد و …
این فهرست را میتوان برای هر صفتی چه مثبت چه منفی ایجاد کرد. کافی است صفتی را بردارید و از آدمهای مختلف معنی آن را بپرسید. پاسخهای کاملا متفاوتی دریافت میکنید. بنابراین وقتی کسی را با صفتی توصیف می کنیم ممکن است برداشت ما و ایشان از آن صفت کاملا متفاوت باشد.
مشکل تشکر کردن با این صفتها چیست؟
بزرگترین مشکل این نوع سپاسگزاری این است که ما شخصیت فرد را تحسین میکنیم نه کاری که انجام دادهاست. وقتی ما فردی را با صفتی توصیف میکنیم. مثلا میگوییم او فرد خوبی است. همانطور که گفتیم این خوب می تواند هزار تا معنی داشته باشد. ما منظورمان یک چیز باشد او چیز دیگری دریافت کند. ضمن اینکه ما داریم بصورت کامل او را تایید میکنیم. در حالیکه انسان مجموعه ای از رفتار است. هم رفتار خوب از او سر میزند و هم رفتاری که از نظر دیگران منفی است. بنابراین وقتی میگوییم او فرد خوبی است، اگر بعدا کاری از او سر بزند که ما دوست نداریم ناراحت میشویم. چون بخاطر نظر قبلیمان انتظار این رفتار را از او نداشتهایم. ضمن اینکه خود فرد هم نمیداند در چه جنبهای خوب است و این تعریف را به حساب کل شخصیت خود میگذارد. بنابراین اگر بعدا نظر ما منفی شد برایش قابل هضم نیست که چرا از آدم خوب به آدم بد تبدیل شد.
مشکل دیگر این است که فرد نمیداند برای چه کاری دارید از او تشکر میکنید. ممکن است آن را به حساب کاری بگذارد که حتی برای شما خوشایند هم نباشد. فرض کنید شما یک تاکسی اسنپ گرفتهاید و در مقصد از راننده تشکر میکنید و می گویید کارت خیلی عالی بود. راننده ممکن است آنرا به پای هر کدام از این موارد بگذارد: کیفیت رانندگی، سر وقت رسیدن، تمیزی ماشین، ادب و نزاکت خودش. حتی اگر بگویید رانندگی شما خوب بود ممکن است فکر کند تند رفته، آهسته رفته یا با احتیاط بوده است. بنابراین این اشتباه او ممکن است باعث شود دفعه دیگر کاری انجام دهد که اتفاقا شما دوست ندارید.
سپاسگزاری درست به شیوه مارشال روزنبرگ
مارشال روزنبرگ در کتاب “ارتباط بدون خشونت: زبان زندگی” می گوید تعریف اغلب یک قضاوت است هرچند مثبت باشد. هیچ حقیقتی را در مورد فرد تحسین شده بیان نمی کند. همینطور در مورد احساس فرد تشکر کننده و مشکلی که از او حل شده است هم چیزی نمیگوید.
بنابراین ایشان فرمولی برای تشکر و سپاسگزاری طراحی کرده است که بدین صورت است: یک سپاسگزاری باید سه جزء داشته باشد:
1. مشخص کند فرد مقابل چه کاری انجام داده است.
2. مشخص کند چه مشکلی از فرد تشکر کننده حل شده است.
3. الان فرد تشکر کننده چه احساسی دارد.
مثلا دوستی به شما پولی قرض داده است. سپاسگزاری رایج این است که “آقا دمت گرم خیلی لطف کردی” یا “تو خیلی کارت درسته “و غیره…
حالا ببینیم به روش مارشال روزنبرگ چطور میشود: علی جان این پولی که به من قرض دادی من آبگرمکن خانهام را باهاش تعمیر کردم والان در خانه آب گرم داریم و میتونیم حمام کنیم. من و خانواده ام الان احساس حمایت و دلگرمی میکنیم که در این مشکل تنها نبودیم.
مزیت های یک تشکر درست و حسابی
به نظر شما این بهتر است یا قبلی؟ در این سپاسگزاری شما:
1. با جملات تو بینظیری، تو معرکهای، تو بهترین دوست دنیا هستی ایشان را به معصوم یا سوپرمن تبدیل نکردهاید. بنابراین بعدا اگر ایشان نتوانست در موقعیت دیگری به شما کمک کند نه شما ناامید می شوید و نه ایشان از معصومیت خلع میشود.
2. ایشان دقیق متوجه شده است که چه مشکلی از شما حل شده است. پس می داند کاری که انجام داده چه اثری داشته است.
3. از احساس مثبت شما با خبر می شود. بنابراین می داند کار او این احساس خاص را در شما ایجاد کرده است.
سپاسگزاری به این شیوه مانند هر تغییر کوچکی ابتدا سخت است. شما هم مثل من ممکن است ابتدا فکر کنید این اصلا چیز مهمی نیست. یا حتی با آن موافق هم نباشید. پیش خود میگویید “حالا چه کاریه این همه به خودم زحمت بدم. اصلا چه فرقی دارد”. ولی اولین بار که به این شیوه انجام دادید و اشک را در چشمان دوست خود دیدید در دل میگویید ” خدا رحمت کند مارشال روزنبرگ را”. البته تا مدتی یادتان میرود به آن عمل کنید یا ناقص انجام میدهید. ولی مانند هر مهارت دیگری کم کم بر آن مسلط میشوید. در نهایت متوجه تاثیرات مثبت آن میشوید. اینکه چقدر بعد از هر سپاسگزاری حال خود و طرف مقابل تان خوب است.
اگر به موضوع سپاسگزاری علاقمندید این مقاله بهبود من را هم از دست ندهید:
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
تاب آوری در شرايط سخت
يك اسكيمو هيچوقت تسلیم شرایط سخت بوران و سرما نمی شود و حتی در مورد...
چطور اراده ام را قوی کنم؟
احتمالا شما هم جزو کسانی هستید که دلیل عدم موفقیت تان در کارها و زندگی...
آیا می توان سختی را از زندگی حذف کرد؟
مدتی پیش با دو تا از همکارانم داشتیم در مورد سختی زندگی و کار صحبت...
چطور عادت مفید بسازیم؟
سالها پیش مهمان دوستی بودم در یکی از روستاهای حاشیه رودخانه شاپور در دشتستان. بعد...
رهایی از افکار منفی و مزاحم! چطور افکارمان را مدیریت کنیم؟
مغز ما توانایی تولید پنجاه هزار فکر در روز دارد که بیشتر آن بصورت خودکار...
خودآگاهی چیست؟ فواید و روشهای بالا بردن خودآگاهی
در علم پزشکی نوعی اختلال به نام CIPA یا "عدم حساسیت مادرزادی به درد" وجود...
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.